عوامل مختلفی می تواند منجر به عارضه کبد چرب شود که از مهمترین آنها می توان به:
- عوارض جانبی مصرف بعضی داروها
- مصرف الکل
- رژیم غذایی ناسالم و افزایش چربی خون
- دیابت
- کاهش وزن سریع به دنبال رژیم های غذایی ناصحیح
- چاقی و افزایش وزن
- عوامل ارثی و ژنتیک
اشاره نمود.
کبد چرب الکلی:
بیماری کبدی الکلی در اثر مصرف زیاد الکل ایجاد می شود. وظیفه کبد تجزیه الکل است، اگر بیشتر از آن چیزی مصرف شود که قادر به پردازش توسط کبد است، ممکن است کبد به شدت آسیب ببیند.
کبد چرب در افرادی که زیاد الکل می نوشند ممکن است رخ دهد. هپاتیت الکلی و سیروز الکلی با سوء مصرف طولانی مدت الکل در افراد الکلی مرتبط است.
کبد چرب غیرالکلی:
عارضه ای است که بر اثر تجمع چربی در سلول‌های کبدی به وجود می‌آید و اختلالات متابولیسم، چاقی، چربی و قند بالا احتمال بروز آن را افزایش می دهد.
۷۰درصد مبتلایان به کبد چرب دچار اضافه وزن، چاقی و سابقه قند و چربی خون بالا هستند.
رژیم غذایی ناسالم به خصوص مصرف زیاد چربی‌های اشباع و قندهای ساده و همچنین کاهش فعالیت بدنی و کم تحرکی از جمله عوامل موثر در ابتلا به بیماری کبد چرب است.
افراد مبتلا به کبدچرب باید از خوردن حجم زیادی از مواد غذایی در یک وعده پرهیز کنند و در هر وعده کالری کمی دریافت کنند.
این بیماران اگر حجم زیادی از مواد غذایی را در یک وعده میل کنند تمام مواد غذایی مصرف شده در کبد آنها به تری گلیسیرید تبدیل می‌شود که با توجه به این که کبد این بیماران در آزاد کردن تری گلیسیرید از بافت کبدی و انتقال آن به سایر بافت ها مشکل دارد در این بیماران شاهد مشکلات بیشتری خواهیم بود.
کبد چرب درمان دارویی قطعی ندارد و درمان اصلی و پیشگیرانه این بیماری، اصلاح سبک زندگی است.
توصیه می شود مبتلایان به کبد چرب حتما به متخصص تغذیه مراجعه کنند تا پس از تجویز رژیم غذایی مناسب و رعایت توصیه های تغذیه ای، شرایطشان بهبود یافته و بیماری آنها وارد مرحله ۲ و ۳ نشود.
تشخیص کبد چرب و به دنبال آن سایر عوارض کبدی:
- آزمایشات خون
- بیوپسی از کبد
- سونوگرافی کبد
- CT scan
- MRI
توصیه های مهم تغذیه‌ای به مبتلایان کبدچرب:
1- این افراد باید در رژیم غذایی خود مصرف کربوهیدرات به خصوص کربوهیدرات های ساده (قند،شکر، شیرینی و چربی) را کاهش داده و از چربی های غیراشباع مانند روغن های مایع و گیاهی (روغن زیتون و کانولابرای پخت و پز) استفاده کنند.
2- جداکردن چربی گوشت قرمز و سفید، مصرف حداکثر دوبار گوشت قرمز در هفته، افزایش مصرف فیبر(انواع سبزی، سبوس و غلات)، استفاده از مواد غذایی دارای خواص ضدالتهابی (روغن ماهی و سیاهدانه) در برنامه غذایی، پرهیز از مصرف غذاهای سرخ کرده و جایگزینی غذاهای آب پز یا بخارپز، انجام ورزش و تحرک بدنی (روزانه ۳۰ دقیقه تا یک ساعت در روز ) از دیگر توصیه ها به افراد مبتلا به کبد چرب است.
مصرف سبزیها وغلات سبوس دار برای این بیماران آزاد است. مصرف میوه ها علیرغم داشتن فیبر با توجه به این که حاوی قند فراوان هستند در این بیماران محدود است. این افراد روزانه مجاز به مصرف سه واحد میوه هستند اما نمی توانند سه واحد را یک باره میل کنند بلکه باید با فاصله زمانی در روز میل کنند.
مبتلایان به کبد چرب برای پایین آوردن چربی و قندخون خود باید دارو مصرف کنند. مصرف مکمل‌هایی مثل روغن ماهی، پروبیوتیک‌ها، بزرک (۳۰ گرم در روز) وسیاهدانه (حداکثر ۲گرم در روز) که خواص ضدالتهابی دارد نیز برای پیشگیری از پیشرفت بیماری کمک کننده است.